İcranın Durdurulması (Tehir-i İcra) 

İcranın durdurulması (tehir-i icra), takibe konu ilam için yasa yoluna başvurulması durumunda, bu incelemeyi yapacak mahkeme tarafından icra işlemlerinin olduğu yerde bırakılması, bir sonraki aşamaya geçirilmemesidir.

Borçlu, icranın durdurulması (tehir-i icra) için takibin yapıldığı yer icra mahkemesinden bu yönde bir karar almalıdır.

İcranın Durdurulması (Tehir-i İcra) İçin Aranan Şartlar Nelerdir?

İcranın durdurulması (tehir-i icra) için gereken koşullar şunlardır:

• Bir ilam söz konusu olmalı ve bu ilama dayanarak borçlu hakkında icra takibi yapılmalıdır.
• İlk derece mahkemesi kararının istinaf edilmiş olması gerekir.
• Başvurunun icranın durdurulması (tehir-i icra) talepli olarak yapılması gerekir.
• Kural olarak borçlu tarafından teminat gösterilmesi gerekir.
• Borçlunun icra müdürlüğüne başvurarak icranın durdurulması hakkında bir karar getirilinceye kadar kendisine uygun bir süre verilmesini istemesi gerekir.

İcranın Durdurulması İçin İzlenmesi Gereken Yol

Borçlu, öncelikle kanun yoluna başvurmalı ve ardından takibin yapıldığı yer icra mahkemesinden icranın geri bırakılmasını istemelidir.

Borçlu, icra dairesine başvurarak icra mahkemesince icranın geri bırakılmasına karar verilene kadar süre istemelidir; bu durumda icra müdürü bir teminat karşılığında borçluya icranın geri bırakılması kararını getirmesi için uygun bir süre verir. (Mehil vesikası)

Karar istinaf edilirken kararı veren ilk derece mahkemesinin karanın icranın durdurulması talepli olarak istinaf edildiğine yönelik icra müdürlüğüne verilmek üzere bir derkenar alınması gerekir.

İcra mahkemesi icranın geri bırakılması talebini haksız bulursa reddeder; haklı bulursa kabul eder ve ilamın icrasını kanun yolu incelemesinin sonuna kadar erteler. Ücreti ilgililer tarafından verilirse icra mahkemesince icranın geri bırakılması hakkındaki karar, hükmü veren mahkemeye ve icra dairesine en uygun vasıtalarla bildirilir.

Bölge adliye mahkemesince istinaf başvurunun kesin olarak esastan reddine karar verilmesi veya Yargıtayca temyiz başvurusu reddedilerek hükmün onanması hâlinde alacaklının istemi üzerine başkaca işleme gerek kalmaksızın ilamın icrasına devam edilerek teminata konu olan para alacaklıya ödenir.

İcranın Geri Bırakılması Ne Demek?

İcranın geri bırakılması, ilamlı icra takibinde borçlunun takibin ilerlemesine engel olmasını sağlayan hukuksal bir yoldur.

İlamlı icrada icra emrine itiraz edilemez. Kanun koyucu, belirli sebeplerin bulunması halinde borçlunun icranın geri bırakılması talebinde bulunabileceğini düzenlemiştir.

İcranın geri bırakılmasının talep edilebileceği sebepler şunlardır:

• Borcun itfa edildiği iddiası,
• Borcun ödenmesine ilişkin ek süre verildiği iddiası,
• Borcun zamanaşımına uğradığı iddiası.

İcranın Geri Bırakılması Türleri

İcranın geri bırakılması sebeplerinin icra emrinin tebliğinden önce mi yoksa sonra mı gerçekleştiği önemlidir.

Dolayısıyla, icranın geri bırakılması; icra emrinin tebliğinden önceki sebeplerle icranın geri bırakılması ve icra emrinin tebliğinden sonraki sebeplerle icranın geri bırakılması olarak iki ihtimale göre incelenir.

İcra Emrinin Tebliğinden Önceki Nedenlere Dayanma

Borçlu, hükmün verildiği tarihten sonra, ancak icra emrinin tebliğinden önceki bir dönemde ilam konusu borcun,

• İtfa edilmiş,
• Zamanaşımına uğramış veya
• Ertelenmiş olduğunu ileri sürüyorsa icra emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde icra mahkemesinden icranın geri bırakılmasını istemelidir.

Borçlunun iddiası borcun itfa edildiği veya borcun ertelendiğine ilişkinse, bu iddiasını yetkili mercilerce re’sen düzenlenmiş veya onaylanmış resmi belge ya da alacaklı tarafından ikrar edilmiş bir belge ile ispat etmesi gerekir.

Borçlunun iddiası borcun zamanaşımına uğradığına ilişkinse, bu iddiasını ispatlaması için herhangi bir belge sunmasına gerek yoktur.

İcranın geri bırakılması aşağıda sayılan üç nedenden birine dayanılarak istenebilir:

İtfa Sebebiyle İcranın Geri Bırakılması Talebi

Borçlunun iddiası borcun itfa edildiğine ilişkinse ve bu iddiasını gerekli belgelerle ispat ederse, icra mahkemesi icranın geri bırakılmasına karar verir.

Bu kararla birlikte icra takibi sona erer. Mahkemenin talebi reddetmesi halinde ise takibe devam edilir.

Borcun Ertelenmesi Sebebiyle İcranın Geri Bırakılması Talebi (İmhal)

Borçlu, icra emrinin tebliği üzerine, kendisine tebliğden önce süre verildiğini (imhal) ileri sürüyorsa bunu yetkili mercilerce re’sen düzenlenmiş veya onaylanmış ya da icra dairesinde, icra mahkemesinde, mahkeme önünde alacaklı tarafından ikrar edilmiş olan belgelerle ispat etmesi gerekir.

Borçlu imhale dayanıyorsa borçlunun isteminin kabulü durumunda takip iptal edilmeyip icranın geri bırakılmasına karar verilir. Bu durumda icra mahkemesi, icranın ne kadar süre ile geri bırakıldığını bildirmelidir.

Zamanaşımı Sebebiyle İcranın Geri Bırakılması Talebi

Borçlunun iddiası borcun zamanaşımına uğradığına ilişkinse ispat yükü borçluda değil, alacaklıdadır.

Alacaklı zamanaşımının durduğunu veya kesildiğini iddia ediyorsa, bu iddiasını resmi belge veya borçlu tarafından ikrar edilmiş bir belge ile ispat etmek zorundadır. Aksi takdirde mahkeme icranın geri bırakılmasına karar verir ve bundan sonra takip sona erer.

İcra Emrinin Tebliğinden Sonraki Nedenlere Dayanma

Borç, icra emrinin tebliğinden sonraki bir dönemde de itfa edilmiş, ertelenmiş veya zamanaşımına uğramış olabilir. Böyle bir durumda borçlu, herhangi bir süre sınırı olmaksızın icra mahkemesinden icranın geri bırakılmasını talep edebilir.

Borçlunun iddiası borcun itfa edildiği veya ertelendiğine ilişkinse, bunu noterlikçe düzenlenmiş veya onaylanmış resmi belge ya da icra tutanağı ile ispat etmelidir.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN