Hacze İştirak Ne Demek?

Hacze iştirak, borçlusuna ait bir malı önce haczettiren alacaklının bu haczine, aynı borçlunun diğer alacaklılarının dâhil olmasıdır.

Hacze katılma, borçlunun haczedilen mallarının, takip yapan tüm alacaklıların alacaklarını karşılamaya yetmediği durumlarda söz konusu olan bir cebri icra kurumudur.

Eğer haczedilen malların satışı sonunda elde edilen paranın, tüm alacaklıların alacağının ödenmesine yeteceği anlaşılıyorsa, hacze iştirak prosedürünü uygulamaya gerek kalmaz.

Hacze İştirak Türleri Nelerdir?

Hacze iştirak, adi (takipli) iştirak ve imtiyazlı (takipsiz) iştirak şeklinde ikiye ayrılır.

Her iki iştirak türünde de, hacze iştirak talebi, en geç ilk haciz üzerine satılan malların bedeli icra veznesine girinceye kadar yapılmalıdır. İlk haciz, haciz kararının alındığı tarihe göre değil, haczin uygulandığı tarihe göre; hacizler aynı gün uygulanmışsa haczin saatine göre tespit edilir.

Adi (Takipli) İştirak Nedir?

Adi iştirak, İcra ve İflas Kanunu’nun 100. maddesinde düzenlenmiştir.

Adi katılma (takipli iştirak), önceden bir takip yaparak başka bir alacaklının koydurduğu hacze katılmadır. Kanundaki şartları taşımaması sebebiyle hacze iştirak edemeyen alacaklı, alacağını ancak kendisinden önceki alacaklıların alacağını tahsil etmesinden sonra para artarsa oradan alır.

İştirak talebi, ilk haczi uygulayan icra dairesine yapılır. İcra müdürü, haczedilen malların bedelinin tüm alacaklıların alacaklarını karşılamaya yeteceğini anlarsa, sadece hacze iştiraki ilk haciz tutanağının altına yazar.

Adi İştirak Koşulları Nelerdir?

Adi iştirakın koşulları şunlardır:

Takip Şartı

Sonradan haciz koyduran alacaklının ilk hacze iştirak edebilmesi için, borçluya karşı icra takibi başlatmış olması ve bu takibin kesinleşmesi gerekir.

Öncelik Şartı

Sonradan haciz koyduran alacaklının hacze iştirak edebilmesi için, ilk haciz koyduran alacaklıya göre bir önceliğinin bulunması gerekir.

İlk alacaklının takibi ilamsız takipse; iştirak etmek isteyen alacaklının alacağı, ilk haciz koyduran alacaklının takip talebinde bulunmasından önce doğmuş olmalıdır.

İlk alacaklının takibi ilamlı takipse; iştirak etmek isteyen alacaklının alacağı, ilk haciz koyduran alacaklının ilamı aldığı mahkemede dava açtığı tarihten önce doğmuş olmalıdır.

Belge İle İspat Şartı

Sonradan haciz koyduran alacaklının hacze iştirak edebilmesi için, icra takibi başlattığını ve bu takibin kesinleşmiş olduğunu; ayrıca ilk haciz koyduran alacaklıya göre önceliğinin bulunduğunu kanunda sayılı olan belgelerden biriyle ispat etmesi gerekir.

Kanunda sınırlı sayıda belirtilen belgeler şunlardır:

• Aciz Belgesi
• İlam
• Resmi senet veya tarih ve imzası onaylı senet
• Resmi dairelerin veya yetkili makamların yetkileri dâhilinde ve usulüne göre verdikleri makbuz veya belgeler.

Süre Şartı

Hacze iştirak etmek isteyen alacaklı, ancak ilk haciz üzerine satılan malın bedeli icra veznesine girinceye kadar bu istemde bulunabilir; bu tarihten sonra hacze katılma mümkün değildir.

İmtiyazlı (Takipsiz) İştirak Nedir?

İmtiyazlı iştirak İcra ve İflas Kanunu’nun 101. Maddesinde düzenlenmiştir.

İmtiyazlı iştirak, takip yapmadan başka bir alacaklının koydurduğu hacze katılma olarak tanımlanmıştır.

İştirak talebi, ilk haczi uygulayan icra dairesine yapılır. İcra dairesi, iştirak taleplerini borçlu ve alacaklılara bildirerek itiraz etmeleri için yedi günlük bir süre verir. İştirak talebine itiraz gelmezse hacze iştirak kesinleşir. Ancak itiraz gelmesi durumunda, iştirak talebinde bulunan kişinin hacze iştiraki geçici olarak kabul edilir ve kendisine yedi gün içinde dava açması gerektiği bildirilir.

İmtiyazlı İştirak Koşulları Nelerdir?

Hacze imtiyazlı iştirak edebilmek için belirli şartların bulunuyor olması gerekir:

Kanunda Sayılan Kişilerden Olma Şartı

Hacze her alacaklı imtiyazlı olarak katılamaz. Kimlerin hacze imtiyazlı katılacağı Yasa’da sınırlı olarak sayılmıştır Bu kimseler dışında birinin, hacze imtiyazlı katılması söz konusu olamaz. Buna göre:

• Borçlunun eşi,
• Borçlunun çocukları,
• Borçlunun vasi veya kayyımı olduğu kişiler,
• Ölünceye kadar bakma alacaklısı,
• İlama bağlı nafaka alacaklısı.

Süre Şartı

İmtiyazlı iştirakte hacze iştirak talebi, en geç ilk haciz üzerine satılan malların bedeli icra veznesine girinceye kadar yapılmalıdır. Sonra yapılan haciz iştirak talebi, geçerli olmaz.

Borçlunun eşi, ergin olmayan çocuğu ve vasi veya kayyımı olduğu kişiler bakımından özel bir süre şartı öngörülmüştür. Bu kişiler, imtiyazlı iştirak haklarını evlilik, velayet, vesayet veya kayyımlık ilişkileri süresince veya bu ilişkilerin sona ermesinden itibaren en geç bir yıl içinde kullanmalılardır.

Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN