Kişisel Durum Sicilinin Çeşitleri

Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 7/1 gereğince, her mahalle veya köy için ayrı ayrı aile kütüğü tutulur.

Nüfus daireleri tarafından tutulan doğum, ölüm, kayıt düzeltme, evlenme, boşanma ve diğer kişisel durum değişiklikleriyle ilgili altı adet özel kütük bulunmaktadır. Bu kütükler, aile kütüğü ve özel kütük olarak ikiye ayrılmaktadır.

Aile Kütüğü Ne Demek?

Aile kütüğü nüfus olaylarıyla alakalı kayıtların kağıt ya da elektronik ortamda tutulduğu kütüklerdir.

Nüfus kütüğünde doğum, ölüm, evlenme, boşanma, evlat edinme, tanıma, kayıt düzeltme ve soy bağı gibi durumlar bulunmaktadır. Aile kütükleri her mahalle veya köy için ayrı ayrı tutulur.

Aile kütüğünde bulunması gereken kayıtlar Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 7’de düzenlenmiştir. Bu maddeye göre aile kütüğünde bulunması gereken kayıtlar şunlardır:

• Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
• Kayıtlı bulunduğu il, ilçe, köy ya da mahalle adı ile cilt, aile ve birey sıra numarası,
• Kişinin adı soyadı, cinsiyeti, anne baba adı ile soyadları, evli kadınların önceki soyadları,
• Doğum yeriyle gün, ay ve yıl olarak doğum tarihi ve kütüğe kayıt tarihi,
• Evlenme, boşanma, soybağının kurulması veya reddi, ölüm, vatandaşlığın kazanılması ya da kaybedilmesi gibi kişisel durumlarda meydana gelen değişiklik ya da yetkili makamlarca yapılan düzeltmeler,
• Dini,
• Medeni hali,
• Yerleşim yeri adresi,
• Fotoğrafı,
• Biyometrik verisi.

Tanıma, Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 28/1’e göre babanın yazılı başvurusu üzerine mahkemede yapılmışsa mahkeme tarafından, noter başvurusu üzerine düzenlenen senetle yapılmışsa noter tarafından tanımanın yapıldığı tarihten itibaren 10 gün içinde nüfus müdürlüğüne bildirilir. Eğer ki baba tanımayı vasiyetname vasıtasıyla yapmışsa vasiyetnameyi açan hakim nüfus müdürlüğüne bildirim yapar. Nüfus müdürlüğüne bildirim yapılması üzerine tanıma beyanı aile kütüğüne doğrudan tescil edilir. Tanıma kararıyla soy bağı kurulan çocuğun babasının hanesine baba adı ve soyadı yazılır.

Evlat edinme kararını aile kütüğüne tescil ettirmek için evlat edinme kararının mahkeme tarafından 10 gün içinde o yerin nüfus müdürlüğüne bildirilmesi gerekmektedir. Evlat edinme işleme yurtdışında yapılsa bile Türkiye mevzuatı geçerli olur.

Özel Kütükler

Özel kütükler, doğum kütüğü, ölüm kütüğü, evlenme kütüğü, boşanma kütüğü, yer değiştirme kütüğü ve kayıt düzenlemeleri kütüğüdür.

Doğum Kütüğü Nedir?

Doğum kütüğü nüfus dairesinde tutulur. Doğum tutanaklarının tamamından oluşmaktadır. Doğum bildirimi veli, vasi, kayyım, çocuğun büyükannesi büyükbabası, ergin kardeşleri veya çocuğu yanında bulunduran kişiler tarafından yapılabilir. Sağlık personelinin gözetimi altında doğan çocukların ilgili sağlık kuruluşu tarafından 5 gün içinde ilgili nüfus müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.

Nüfus Hizmetleri Kanunun 15. maddesi gereğince sağ olarak doğan her çocuğun doğumdan itibaren 30 gün içinde nüfus müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur. Eğer doğum yurt dışında gerçekleşmişse bu süre 60 güne çıkar ve dış temsilciliğe bildirilmelidir. Bu sürelerin geçirilmesinden sonra bildirilen 6 yaşından küçük olan çocukların doğum tarihinin tespitinde esas olan beyandır. Eğer ki çocuk 6 yaşını geçmişse resmi sağlık kuruluşu tarafından yaşı tespit edilir. Ancak doğuma ait resmi bir belgenin ibrazı durumunda yaş tespitine gerek kalmaz.

Ölü doğan çocuklar nüfus kütüğüne kaydedilemez. Bir doğumda birden fazla çocuk doğması halinde çocuklar Doğuş sırasına göre nüfus kütüğüne yazılır. Doğum kütüğü konusu Nüfus Hizmetleri Kanununun 18. maddesinde detaylı bir şekilde belirtilmiştir.

Söz konusu maddeye göre:

• 2828 sayılı kanunun yetkili kıldığı kuruluş yetkilileri, yetiştirme yurtları, bakımevleri ve benzeri yerlerin sorumlulukları ile kişiler; yanlarında çalıştırdıkları ya da barındırdıkları çocuk veya erginlerin kimlik kartlarını kontrol etmek, aylık kütüklerine kayıtlı olmayanların tescillerini sağlamak için nüfus müdürlüklerine beyanda bulunmak ve gerekli işlemleri yaptırmakla görevlidir.
• Kolluk görevlileri; Kimlik kontrolleri veya herhangi bir işlem sebebiyle Kimliğini ispat edemeyenlere ile, nüfusta kayıtlı olmadığını tespit ettikleri kişilere, haklarını gerekli işlemleri yaptıktan sonra düzenleyecekleri evrakı o yerdeki nüfus müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
• Okul müdürleri; Okula kayıt için başvuran çocuklardan nüfusa kayıtlı olmayanların beyana dayalı kimlikleri ile baba, ana, vasi veya kayyımların kimliklerine ve adreslerine o yerin nüfus müdürlüğüne bildirmekle görevlidir.
• Kamu veya özel kurumlar iş verecekleri kişilerden kimlik kartı istemekle, nüfusa kayıtlı olmadıklarını anladıkları kişilerin beyana dayalı kimlik ve adreslerinin nüfus müdürlüklerine bildirmekle yükümlüdür.

Ölüm Kütüğü Nedir?

Ölüm ile birlikte kişilik de sona erer. Ölüm kütüğüne ölüm ve ölüme benzer sonuçlar doğuran olaylar kaydedilir. Ölüm kütüğü, ölüm tutanaklarının bir bütün haline getirilmesiyle oluşan kütüklerdir.

Nüfus Hizmetleri Kanunu m.31’de ölüm ve gaiplik durumlarında bildirimle yükümlü olan kişiler ve bildirim süreleri düzenlenmiştir. Buna göre ölüm olayını; şehir ve kasabalarda gömme izni verenler köylerde varsa resmi s tabip veya sağlık kurulu yetkililere, yoksa köy muhtarları, hastane ve bakımevi gibi sağlık kurumlarında kurum amirlikleri, askeri birliklerde tabipler veya iç hizmet mevzuatına göre kıta komutanlıklarınca görevlendirilmiş olanlar ve askerlik şubeleri, doğal afetlerde mülki idare amiri tarafından görevlendirilecek memurlar, adli olaylarda ve kazalarda ilgili Cumhuriyet savcıları, olayın meydana geldiği tarihten itibaren dış temsilcilikler ise olaydan haberdar oldukları tarihten itibaren 10 gün içinde genel müdürlüğe ya da nüfus müdürlüğüne bildirmekle görevlidir.

Ölüm, meydana geldiği yerin nüfus müdürlüğüne bildirilmelidir. Ölüm yerinin bilinmemesi durumunda cesedin bulunduğu yerde nüfus müdürlüğüne bildirilir.

Ölü olmasına rağmen aile kütüğünde sağ görünenlere ait ölüm tutanakları ölüm olayını gösterir belge ile başvurulması durumunda nüfus müdürlüğünce düzenlenip gerekli işlem yapılır. Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 33. maddesine göre, ölüme ilişkin herhangi bir belge sunulmaması durumunda ölüm beyanının doğruluğu nüfus müdürlüğünü araştırılır ve düzenlenecek ölüm tutanağı ve ülkeyi idare amirinin emriyle işleme konulur.

Gaiplik kararının verilmesi durumunda bu karar mahkeme tarafından 10 gün içinde o yerin nüfus müdürlüğüne bildirilir ve nüfus memurları tarafınca aile kütüğüne tescil edilir.

Evlenme Kütüğü Nedir?

Evlendirme memurları tarafından tutulur evlenme sözleşmeleri bu küçüklerde tescil edilir. Evlendirme Yönetmeliği’nin 35. maddesine göre yapılan evlenmeler evlendirme memuru tarafından evlenme kütüğüne geçirilir ve karı koca, şahitler ve memur tarafından imza edilir böylece evlenme ne şekli unsuru tanımlanmış olur.

Usulüne göre tasdik edilmiş evlenme kütükleri, evlenmenin yapıldığına karine teşkil eder. Ancak evlenmenin devam edip etmediği konusunda hukuki bir değer taşımazlar. Bu husus bir gül nüfus aile kütük kayıtları ile belgelendirilir ispatlanır. Evlenme kütüğüne silinti ve kazıntı yapılamaz. Yanlış yazılan bilgilerin düzeltilmesi nüfus mevzuatına tabidir.

Evlendirme işlemini yapan kişilerin evlendirmeyi 10 gün içinde nüfus müdürlüğüne bildirmeleri gerekmektedir. Bir kadının kocasının ölmesi durumunda kadın evlerine kadar ölen kocasının kütüğünde kalır fakat kadının talep etmesi halinde babasının kütüğüne dönmesi de bu mümkündür.

Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 23’e göre dış temsilciliklerde yapılan evlenmeler, evlenmenin yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde nüfus müdürlüğüne bildirilmelidir.

Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 25 göre evlenmekle Türk vatandaşlığını kazanan kadın kocasının hanesine tescil edilir. Bu şekilde aile kütüklerine tescil edilen kadının ölüm dışında evliliğinin sona ermesi durumunda kaydı kayıtlı bulunduğu kütüğün sonuna taşınır. Erkeğin evlenmek yoluyla Türk vatandaşlığı kazanması durumunda karısının evlenmekle kaydının taşındığı haneye tescil edilir. Evlilik ölüm dışında sona ererse kadının kaydı evlenmeden önce kayıtlı bulunduğu haneye taşınır erkeğin kaydı ise değişmez.

Boşanma Kütüğü Nedir?

Boşanma kararları mahkeme tarafından verilir. Mahkeme boşanma kararı verdikten sonra nüfus idaresi tarafından teşhir edilir. Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 27 gereğince boşanma ve evliliğin iptaline ilişkin kararlarda bazı bilgilere yer verilmesi gerekir bu bilgiler aşağıdaki gibidir.

• Tarafların Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası adı soyadı doğum yeri ve tarihi baba ve anne atları ile kadının evlenmeden önceki soyadı ve aile kütüğüne kayıtlı olduğu yer bilgileri,
• Evlilik içinde doğmuş çocuklar ve bunların kimlik bilgileri,
• Karara ait usul mevzuatının öngördüğü diğer esas ve usule ait hükümler.

Yer Değiştirme Kütüğü Nedir?

Yer değiştirme kütüğünde yerleşim yeri değişiklikleri düzenlenir.

Kayıt Düzeltmeleri Kütüğü

Kayıt düzeltmeleri kütüğü, mahkeme tarafından verilen kayıt düzeltmeye ilişkin kararların aile kütüğüne işlediği kütüktür. Bu kütüğe işlenen konular mahkemenin verdiği yaş düzeltimi, ad değişikliği ve cinsiyet değişikliği gibi konulardır.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Duygu Maide KARATAŞ