Dış Ticarette Kullanılan Temel Kavramlar Nelerdir?

Dış ticaret, oldukça kapsamlı ve geniş bir konudur. Bu sebeple dış ticarette kullanılan temel kavramların bilinmesi önem arz etmektedir.

Antrepo Nedir?

Antrepo, ülkemizde hava, kara, deniz yoluyla gelen eşyaların konulduğu yerdir. Antrepolara eşyaların Türkiye’den geçirilmesi yasak olmayan diğer ülke eşyaları, Türkiye’den diğer ülkelere ihraç edilecek milli ürünler, transit veya yeniden ihraç edilmek üzere hazırlanan mallar koyulur.

Antrepolar şu şekilde bir ayrıma tabidir:

• Genel antrepolar,
• Özel antrepolar,
• Fiktif antrepolar.

Genel Antrepo Nedir?

Genel antrepo, özel antrepolara alınması gereken eşyalar dışında kalan, antrepo sahibiyle birlikte diğer kişilere ait her türlü eşya ve maddelerin konulduğu yerlerdir.

Özel Antrepo Nedir?

Özel antrepo, koyulacak eşyaların tabiatlarına ve yapılacak faaliyetlerine göre özel olarak muhafaza altına alınması gereken eşyaların koyulduğu depolardır.

Parlayıcı, patlayıcı veya tehlikeli olup muhafazası için özel gereksinim gereken eşyalar ve maddeler özel antrepolara koyulur.

Fiktif Antrepo Nedir?

Fiktif antrepo, Ticaret Bakanlığı tarafından uygun görülen eşyaların koyulduğu depolardır.

Fiktif antrepolara koyulan ürünler için Ticaret Bakanlığı’nın izni gerekmektedir.

Yabancı eşyaların teşhir edildiği fuar ve sergiler de fiktif antrepo sayılmaktadır.

Arbitraj Nedir?

Arbitraj; menkul kıymetlerin, kıymetli madenlerin, para, kıymetli evrak gibi şeylerin piyasa ile fiyat farkından yararlanmak için fiyatların düşük olduğu piyasalardan satın alınması ve fiyatlarının yüksek olduğu fiyatlara satılması demektir.

Aval Nedir?

Aval, çek bono ve poliçeden doğan bir borcun asıl borçlu kişi tarafından ödenmemesi halinde ödeneceğini taahhüt etmek amacıyla imza atan üçüncü kişidir.

Aval, halk arasında çoğunlukla kefil olarak adlandırılmaktadır.

Avarya Nedir?

Avarya, deniz taşımacılığında yaygın olan bir kavramdır.

Avarya, gemide ve yükte meydana gelen bütün olağanüstü maddi hasar ve masraflar anlamına gelmektedir.

Avarya ikiye ayrılır:

• Büyük avarya,
• Küçük avarya.

Büyük Avarya Nedir?

Büyük avarya, müşterek avarya veya umumi avarya olarak da adlandırılmaktadır.

Büyük avarya, hem gemiyi hem de yükü aynı anda tehdit eden olağanüstü bir tehlike karşısında gemi ve yükü kurtarmak için isteyerek maddi bir hasarın veya masrafın göze alınmasıdır.

Alınan tedbir, kaptan ve kaptanın emriyle alınmalıdır.

Örneğin büyük bir fırtına halinde, yükün bir miktarının denize atılması büyük avaryadır.

Büyük avaryanın olması halinde, meydana gelen zarar gemi, yük ve navlun arasında paylaştırılır.

Küçük Avarya Nedir?

Küçük avarya, hususi avarya olarak da anılmaktadır.

Küçük avarya, bir kazanın meydana gelmesi ile malların münferit olarak zarara uğraması anlamına gelmektedir.

Küçük avaryanın olması halinde, gemiye ait olan zarar gemi sahibinin, yüke ait olan zarar yük sahibinin sorumluluğundadır.

Belgeler (Vesaik) Nedir?

Belgeler, dış ticarette kullanılan her türlü ticari ve mali belgeleri kapsamaktadır.

Ticari belgeler; fatura, sevk belgesi, menşe şahadetnamesi, sigorta poliçesi vb. belgelerdir.

Mali belgeler ise; poliçe, bono, çek, ödeme makbuzu vb. belgelerdir.

Borda Nedir?

Borda, gemi hizası ya da geminin yanı demektir.

Borda, geminin rıhtıma yanaştığı kısmını ifade etmektedir.

Konteyner Nedir?

Konteyner, içine koyulan malların taşınmaları için kullanılan ve tekrar kullanılabilen standart büyüklükteki taşıma kaplarıdır.

Damping Nedir?

Damping, yabancı bir ülkeden Türkiye’ye ihraç edilen bir ürünün piyasasına göre daha düşük bir bedelle Türkiye’ye sokulması demektir.

Demuraj Nedir?

Demuraj, limanlarda gemilerin normal olan/belirlenen yükleme ve boşaltma süresinden daha uzun bir sürede yükleme ya da boşaltma işlemi yapmasından dolayı ödenen tazminattır.

Dökme Eşya Nedir?

Dökme eşya, maden cevheri, mineraller, hurda demir, kömür, hayvan yemleri, ponza, suni gübre, çimento gibi yüklemesi ve boşaltılması sırasında mekanik aletler ve tesis gerektiren katı, sıvı ve gaz maddelerdir.

Döviz Nedir?

Döviz, madeni ve kağıt para şeklinde yabancı ülke paraları ile bu paraları ödemeyi sağlayan her türlü belgedir.

E İşareti Nedir?

E işareti, Cenevre Antlaşması gereğince araçların Avrupa Birliği karayollarından taşınmasını gerektiren ve bunun şartlarını gösteren işaretlerdir.

Efektif Nedir?

Efektif, kâğıt ve madeni para şeklindeki dövizdir.

Para yerine kullanılan çek, poliçe, bono gibi ödeme araçlarını kapsamamaktadır.

Her efektif dövizdir fakat her döviz efektif değildir.

Forwarder Nedir?

Forwarder, uluslararası taşımacılıkta nakliye organizasyonu, nakliye gümrükleme işlemleri, sigorta gibi işlemleri yapan nakliye acentesidir.

Gümrük Nedir?

Gümrük, bir ülkenin giriş ve çıkışlarında ticari eylemlerin denetim ve gözetiminin yapıldığı yerlerdir.

Gümrük Bölgesi Nedir?

Gümrük bölgesi, denizlerde; kara ve iç suları ile sahilden içeri karalarda; gümrük hattından içeri doğru 30 km derinliğindeki bölgedir.

Gümrük Hattı Nedir?

Gümrük hattı, sadece gümrük kapılarından geçilerek aşılan kara, su ve hava hattıdır.

Gümrük Müşaviri Nedir?

Gümrük müşaviri, malların her türlü gümrük işlemlerini gerçekleştiren serbest meslek mensuplarıdır.

Gümrük Tarifesi Nedir?

Gümrük tarifesi, ithalata ilişkin mallar için ödenmesi gereken vergileri sistematik bir şekilde gösteren cetveldir.

Gümrük vergileri ad valorem veya spesifik vergi esasına göre düzenlenir.

Döviz Tevdiat Hesabı Nedir?

Döviz tevdiat hesabı (DTH) yurt dışında veya yurtiçinde yerleşik kişilerin serbest tasarruflarında olan döviz veya efektiflere banka veya katılım bankalarında açtırdıkları tevdiat hesaplarıdır. Bu hesaplardaki dövizlerin kullanımı serbesttir.

Kliring Nedir?

Kliring, iki taraflı anlaşmalarla ithalat ve ihracat bedellerinin, döviz kullanılmadan mahsup ve takas ile kliring kurumları aracılığıyla yapılması işlemidir.

Konvertibilite Nedir?

Konvertibilite, bir ülkenin para biriminin döviz piyasasında başka ülkelerin para birimleri ile serbestçe değiştirilmesidir. Bu tür paralara konvertible para denilmektedir.

Kuvertür Nedir?

Kuvertür, transfer talimatı veren bankanın yabancı ülkede yapılacak ödemenin karşılığı olarak bulundurduğu alacaklı hesaptır.

Navlun Nedir?

Navlun, deniz ve nehir yolu ile taşımak için gemiye yüklenen malların tümü ve taşıma hizmeti karşılığında gemi şirketine ödenen ücrettir.

Navlun bedeli, resmi bir tarifeye veya sözleşmeye göre tahakkuk eder.

Dış Ticaret İşlemleri, geniş bir mevzuata sahip olan ve kapsamlı bir konudur. Her türlü dış ticaret ve gümrük işlemlerinize ilişkin hukuki destek almak için Ekin Hukuk Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.

Av. Ennur GÜVEN & Av. Ahmet EKİN