İş Sağlığı Ve Güvenliği

19 Eylül 2022

0 86 2 dakika okuma süresi

İş sağlığı ve güvenliği, çalışan kişinin iş kazası ve meslek hastalığı gibi çalışma hayatında karşılaşabileceği yaşamına veya vücut bütünlüğüne yönelik tehlikelere karşı korunmasını ifade eder.

İçindekiler

İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülükleri

Önlem Alma ve Denetim Yapma Yükümlülüğü

İşveren iş sağlığı ve güvenliği konusunda genel olarak; mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen koşullara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapmak ve yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

İş Sağlığı ve Güvenliği Organizasyonu Oluşturma Yükümlülüğü

İşveren işyerinde; iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmak, işyeri sağlık ve güvenlik birimleri ve ortak sağlık ve güvenlik birimleri kurmak, işyeri hekimi çalıştırmak, iş güvenliği uzmanı çalıştırmak ve çalışan temsilcisi bulundurmak zorundadır.

Çalışanlara Bilgilendirme Yapma ve Eğitim Verme Yükümlülüğü

İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini dikkate alarak özellikle aşağıdaki konularda bilgilendirmek zorundadır:

İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler
Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar
İl Yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler.

İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını da sağlamak zorundadır.

Risk Değerlendirmesi Yapma Yükümlülüğü

İşveren risk değerlendirmesi yaparak işyerinde var olan tehlikelerin ortadan kaldırılmasını, doğacak risklerin önlenmesini veya en az düzeye indirilmesini sağlamak zorundadır.

Sağlık Gözetimi Yükümlülüğü

İşveren aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:

İşe girişlerinde
İş değişikliğinde
İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde
İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla

İş Kazası ve Meslek Hastalıklarını Kayıt Altına Alma ve Bildirme Yükümlülüğü

İşyerlerinde meydana gelen iş kazası veya meslek hastalığının kayıt altına alınması, iş kazası ve meslek hastalığının incelenerek rapor düzenlenmesi işverenlere yükümlülük olarak getirilmiştir.

Çalışanın Yükümlülükleri

Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Uymamanın Sonuçları

İşveren Açısından

Çalışana Tazminat Ödeme
Çalışanın Çalışmaktan Kaçınma Hakkı

Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda kurula veya kurulun oluşturulmadığı yerlerde işverene başvurmak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider.

Çalışanın İş Sözleşmesini Fesih Hakkı

Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmasını talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir

İşin Durdurulması

İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur.

Kamu İhalesinden Yasaklanma

Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde kusuru yargı kararı ile tespit edilen işveren, mahkeme tarafından 2 yıl süreyle kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanır.

Çalışan Açısından

İşverene Tazminat Ödeme

Çalışanın işverenin emir ve talimatlarına aykırı davranarak iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uymaması nedeniyle işveren bir zarara uğramışsa, bu zararı çalışandan talep edebilir.