Duruşmada Ses, Fotoğraf veya Video Kaydı Alma Suçu ve Cezası
Duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı alma yasağı CMK m. 183’te düzenlenmiştir.
Duruşmada ses, fotoğraf ve video kaydı alma yasağının düzenlenme amacı, adil bir yargılanma sürecinin gerçekleştirilmesidir. Bu durum taraflardan herhangi birinin mağduriyet yaşamaması için önem arz etmektedir.
Duruşmada Ses, Fotoğraf Veya Video Kaydı Alma Suçu Nedir?
Duruşmada ses, fotoğraf veya video kaydı alma yasağı CMK m. 183’te şu şekilde düzenlenmiştir:
Madde 183 – (1) 180 inci maddenin beşinci fıkrası ile 196 ncı maddenin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, adliye binası içerisinde ve duruşma başladıktan sonra duruşma salonunda her türlü sesli veya görüntülü kayıt veya nakil olanağı sağlayan aletler kullanılamaz. Bu hüküm, adliye binası içerisinde ve dışındaki diğer adlî işlemlerin icrasında da uygulanır.
İlgili maddeden görüleceği üzere, adliye binası içerisinde veya duruşma başlamasının ardından her türlü iletişim aracı kullanılarak kayıt alma yasaklanmıştır.
Söz konusu aletler; her türlü ses kaydı alan cihazlar, telefon, kameralardır.
Duruşmalar kural olarak aleni şekilde gerçekleştirilir. Duruşmaların naklen yayımlanması, aleniyet kapsamında değildir. Bu durum, “masumiyet karinesi”ne engel teşkil etmektedir.
Yine madde metninde, yalnızca adliye binası belirtilmemiş, aynı zamanda adli işlemlerin icrasında da ses, fotoğraf ve video kaydının alınması yasaklanmıştır. Yani kolluk birimleri, hâkim veya Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılan işlemler sırasında da bu yasak söz konusudur. Bu düzenleme ile tanık, mağdur ve sanık koruma altına alınmıştır.
Bazı durumlarda tutanak tutulması amacıyla Kanunlarla izin verilen ses ve görüntü kayıtları da alınmakta olup bu durum yasak kapsamında değildir. Örneğin tarafların talebi veya hakimin kararıyla duruşmaların kamera ile ses ve görüntü kaydı alınarak kayda alınması mümkündür.
Duruşmada Ses, Fotoğraf Veya Video Kaydı Almanın Cezası Nedir?
Ses ve görüntülerin kayda alınması suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 286. maddesinde düzenlenmiştir.
Madde 286- (1) Soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasındaki ses veya görüntüleri yetkisiz olarak kayda alan veya nakleden kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Görüleceği üzere; duruşmalarda ses, fotoğraf ve video kaydı almanın cezası, 6 aya kadar hapis cezasıdır.
Duruşmada Ses, Fotoğraf Veya Video Kaydı Alma Suçunun İstisnaları Nelerdir?
Duruşmada Ses, Fotoğraf Veya Video Kaydı Alma Yasağının iki istisnası bulunmaktadır. Bu istisnalar:
- Ceza Muhakemesi Kanunu m. 180/5,
- Ceza Muhakemesi Kanunu m. 196/4.
Ceza Muhakemesi Kanunu m. 180/5 hükmü “İstinabe olunan mahkeme, büyükşehir belediye sınırları içerisinde ise, ilgililer kendi yargı çevresinde bulunmasa da büyükşehir belediye sınırları içerisinde yerine getirilmesi gereken istinabe evrakını geri çevirmeksizin gereğini yapar.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu durumda, tanığın veya bilirkişinin istinabe yoluyla dinlenmesi halinde, kayıt yapılabileceği düzenlenmiştir. Böylece ceza muhakemesi ilkelerinden “yüzyüzelik ilkesi”nin mevcut şartlar içerisinde gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.
Ceza Muhakemesi Kanunu m. 196/4 hükmü “Hâkim veya mahkemenin zorunlu gördüğü durumlarda, aynı anda görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle yurt içinde bulunan sanığın sorgusu yapılabilir veya duruşmalara katılmasına karar verilebilir.”şeklinde düzenlenmiştir.
Bu durumda ise; beş yıldan az cezayı gerektiren suçlarda istinabe yoluyla sanığın dinlenebileceği, esas mahkeme ile sanığın dinleneceği mahkeme arasında bağlantı kurularak sanığın sorgusunun alınabileceği düzenlenmiştir.
Ceza dosyalarınızın takibinde aleyhinize hükmedilecek olumsuz kararlar ile karşılaşmamak için Ekin Hukuk Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.
Av. Ennur GÜVEN & Av. Ahmet EKİN
