Doğum Borçlanması Nedir? Şartları Nelerdir?

Doğum borçlanması, kadın sigortalıların doğum nedeniyle iş hayatına ara verdikleri süreleri borçlanarak emeklilik hesabına dahil edebilmelerini sağlayan bir sosyal güvenlik uygulamasıdır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile düzenlenen bu hak, sigortalı kadınlara doğum sonrası çalışamadıkları süreleri prim günü olarak satın alma imkanı sunar.

Doğum Borçlanması Nedir?

Doğum borçlanması, sigortalı kadının doğum nedeniyle çalışamadığı en fazla 2 yıla kadar süreyi, çocuğun sağ doğmuş ve yaşaması kaydıyla, emeklilik hesabına dahil etmek üzere SGK’ya prim ödeyerek borçlanabilmesi anlamına gelir. Bir sigortalı kadın en fazla üç doğum için doğum borçlanması yapabilir. Her doğum için azami 720 gün (2 yıl) borçlanılabilir. Böylece toplamda 6 yıla kadar (2160 gün) prim kazanılması mümkün olur.

Doğum Borçlanması Şartları Nelerdir?

Doğum borçlanmasından faydalanabilmek için bazı yasal şartların yerine getirilmesi gereklidir:

1. Sigortalılık Öncesi Doğum Geçerli Değildir: Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğumun, kadının sigortalı olduktan sonra gerçekleşmiş olması gerekir. Sigortalılıktan önceki doğumlar borçlanılamaz.
2. Çocuğun Yaşaması Şartı: Borçlanılacak doğumdan sonra çocuğun en az yaşaması şarttır. Ölü doğumlar borçlanmaya konu edilemez.
3. Çalışmamış Olma ve Sigorta Primi Yatmamış Olma: Doğumdan sonra geçen sürede kadının adına prim yatırılmamış olmalı ya da çalışmamış olmalıdır. Prim yatırılan ya da çalışılan günler borçlanılamaz.
4. SGK’ya Başvuru: Borçlanma talebi, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılmalı ve gerekli belgeler sunulmalıdır.

Kimler Doğum Borçlanması Yapabilir?

Doğum borçlanması hakkı sadece kadın sigortalılara tanınmış bir haktır. Aşağıdaki sigortalı statülerine sahip kadınlar bu haktan faydalanabilir:

• 4/a (SGK) kapsamında çalışan kadın sigortalılar,
• 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olan kadınlar,
• 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan kadın memurlar,
• Sigortalı çalışmaya başlamış ancak daha sonra isteğe bağlı sigorta kapsamında sigortalılığını sürdüren kadınlar.

Doğum Borçlanması Nasıl Hesaplanır?

Doğum borçlanmasında ödenecek prim miktarı, başvuru sahibinin borçlanmak istediği dönemdeki brüt asgari ücret üzerinden belirlenir. Günlük borçlanma bedeli, başvuru tarihinde geçerli olan brüt asgari ücretin %32’sidir. Bu oran üzerinden yapılacak hesaplamayla toplam borç miktarı bulunur.

Örnek Hesaplama (2025 yılı için):

• Brüt asgari ücret: 26.005,50 TL
• Günlük borçlanma bedeli: 26.005,50 TL x 0,32 % 30 = 277,39 TL
• 1. doğum için 720 gün için toplam borç: 720 × 277,39 TL = 199.721 TL
• 2. doğum için 1440 gün için toplam borç: 1.440 × 277,39 TL = 399.442 TL
• 3. doğum için 2160 gün için toplam borç: 2.160 × 277,39 TL = 599.163 TL

Bu tutar, SGK tarafından belirlenen süre içinde ödenmelidir.

Doğum Borçlanması Başvurusu Nasıl Yapılır?

Doğum borçlanması başvurusu, SGK müdürlüklerine şahsen ya da e-Devlet üzerinden yapılabilir. Başvuru sürecinde aşağıdaki adımlar izlenir:

1. Borçlanma Talep Dilekçesi: SGK’ya borçlanma talep formu doldurulup sunulur.
2. Doğum Belgesi: Doğumun gerçekleştiğini gösteren belge ve çocuğun yaşadığına dair bilgi gereklidir.
3. SGK İncelemesi: SGK başvuruyu değerlendirir, borçlanılabilecek süreyi ve borç tutarını belirler.
4. Ödeme: SGK tarafından belirlenen tutarın ödeme süresi içinde yatırılması gerekir.

Doğum Borçlanması Emeklilik Tarihini Öne Çeker Mi?

Doğum borçlanması emeklilik tarihini öne çekebilir. Çünkü borçlanılan süre, sigortalının toplam prim gün sayısına eklenir. Bu durum, özellikle prim günü eksik olan kadınların emekliliğe hak kazanma süresini hızlandırır.

Ayrıca, 2008 öncesi ilk sigortalılık tarihini etkileyen bazı istisnai durumlarda doğum borçlanması, ilk sigortalılık tarihini geri çekerek emeklilik yaşını da düşürebilir. Ancak bunun için doğumun sigortalılıktan sonra yapılmış olması ve diğer teknik şartların oluşması gerekir.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Şevval Asude DOĞAN