Hasar Tespit Davası Nedir?

ÖZET: Karayolları Trafik Yönetmeliği 107.maddesinde belirtilen; “Sürücüler, önlerinde giden araçları güvenli ve gerekli bir mesafeden takip etmek zorundadırlar. Bu mesafe, kendi araçlarının kilometre cinsinden saatteki hızının en az yarısı kadar metredir. Takip mesafesi, takip eden aracın 2 saniyede kat edeceği yol uzunluğu kadar da olabilir.”’ kurallarını ve Karayolları Trafik Yönetmeliği 157. maddesi a/6-7 bendinde ve Karayolları Trafik Kanunu’nun 84. maddesinde belirtilen; “Araç sürücüleri trafik kazalarında; d) Arkadan çarpma, Hallerinde asli kusurlu sayılırlar.” kurallarını ihlal ettiği için % 60 oranında asli kusurlu olduğu ” belirlemesinde bulunmuştur. Mahkemece, kaza tespit tutanağındaki asli ve tali kusur belirlemesine aykırı bulunan rapora itibar edilerek ve tarafların itirazı değerlendirilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamıştır. O halde İlk Derece Mahkemesince yapılması gereken İTÜ Otomotiv veya Ulaştırma bölümlerinden konusunda uzman makine mühendislerinden seçilerek üç kişilik bilirkişi heyeti oluşturmak, kaza tespit tutanağındaki veriler ve dosya kapsamına göre tarafların itirazları da değerlendirilecek şekilde kusur ve hasar raporu almak, sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü gerekmiştir.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: 

Davacı vekili dilekçesinde özetle; 09/10/2017 tarihinde müvekkili sigorta şirketinin kasko sigortalısı, dava dışı … A.Ş.’ne ait, dava dışı … sevk ve idaresindeki, … plakalı, 2016 model, … marka … tipi otomobil ile … Tem istikametine seyir halindeyken, İkitelli ayrımına yaklaşık 100 m. kala, emniyet şeridinden gidiş yönünde en sağ şeride manevrası sırasında direksiyon hakimiyetini kaybederek, aracın sağ yan arka kısımlarıyla, orta şeritte aynı istikamete doğru seyir halinde olan, dava dışı sürücü … sevk ve idaresindeki, … plakalı aracın sol yan çamurluk kısımlarına çarpması ve çarpmanın etkisiyle savrularak orta şeride geçmesi, orta şeritte aynı istikamete doğru seyir halinde olan, davalı … Ltd. Şti.’ne ait, dava dışı sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı otomobilin arka kısımlarına çarpması sonucu, dava dışı sürücü …’ün yaralandığı, maddi hasarlı/yaralanmalı trafik kazasının meydana geldiğini, sigortalı aracın hasarlı olarak 23.691,00 TL bedelle 3. şahıs …’e satıldığını, hasarsız rayiç değerinin 44.000,00 TL olduğu aracın 20.309,00 TL hasar bedelinin müvekkili tarafından sigortalıya ödendiğini, sigorta tazminatı müvekkilince ödendiğinden, TTK.m.1472/1 halefiyet gereğince müvekkilinin sigortalının yerine geçmiş alacaklı/davacı sıfatını elde ettiğini, müvekkilince davalıya rücu yazısı gönderilmişse de olumlu cevap alınamadığını, davalı aleyhine 20/07/2018 tarihinde Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığını, davalı-borçlu şirketin dosya borcuna itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek itirazın iptaline, takibin devamına davalı şirketin %20 icra inkâr tazminatına mahkûm edilmesini talep etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu trafik kazasının yaşandığı 09/10/2017 tarihinde … plakalı araç ile … plaka sayılı aracın halk dilinde “kapışma” olarak tabir edilen trafik kurallarını hiçe sayarak seyir ederken, davacının sigortalısı olan … plaka sayılı aracın emniyet şeridinden sağ şeride geçerken kazaya karışan ve yarış halinde olduğu … plaka sayılı araç ile çarpışıp, çarpışmanın etkisiyle sağdan 2. Şeritte seyir halinde olan ve önü boş olan müvekkiline ait … plaka sayılı aracın önüne düştüğünü, müvekkiline ait aracı kullanan …’ın … plakalı araca çarpmamak gibi bir alternatifinin kalmadığını, kaza tespit tutanağında her ne kadar müvekkiline ait aracı takip mesafesine uymadığı dile getirilmişse de bu tespitin doğru olmadığını, çünkü kazanın yaşandığı sırada … plakalı aracın müvekkiline ait aracın önünde seyir ettiğini belirterek belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, “Davanın kısmen kabulü ile 10.670,04 TL asıl alacak, 613,52 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 11.283,56 TL yönünden davalının Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takibe vaki itirazın iptaline, takibin 11.283,56 TL yönünden devamına; Asıl alacağa takip tarihinden itibaren talep doğrultusunda yasal faiz oranı uygulanmasına, Fazlaya ilişkin talebin reddine, Davacının icra İnkar tazminat talebinin reddine” karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Rapora yönelik itirazları dikkate alınmadan ve ek rapor dahi alınmaksızın mevcut bilirkişi raporu aynen kabul edilerek karar verildiğini, ekspertiz raporundaki hesaplama ile bilirkişi raporunda toplam hasar miktarı 27.935,38 TL’nin sadece 2. kaza ile ilgili olduğundan, hasar miktarının 17.784,40 TL değil, 20.309,00 TL olarak dikkate alınması gerektiğini, dava konusu 2.kaza ile ilgili olarak bilirkişilerin belirledikleri %60-%40 şeklindeki kusur oranlarının da hatalı olduğunu, bu oranının kaza tespit tutanağı içeriğine dahi ters düştüğünü, kaza tutanağındaki tespit ve anlatımlarla bilirkişi raporunun çelişik olduğunu, ayrıca bağımsız sigorta ekspertiz raporuyla da çelişkili olduğunu, 2.kazada … plakalı çekicinin sürücüsü, müvekkiline sigortalı olan … plakalı araca arkadan çarptığını, bu nedenle … plakalı aracın sürücüsünün bu kazada %100 kusurlu olduğunu, bu duruma göre de talep edilen alacağın tamamından davalının sorumlu olduğunu, mevcut bilirkişi raporunun dosyadaki bağımsız sigorta ekspertiz raporuyla da hasar değeri hariç kusur ve sorumluluklar bakımından çeliştiğini, bilirkişilerin kazaları ve kusurları sehven birbirine karıştırdıklarını belirterek istinaf yasa yoluna başvurmuştur. Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; müvekkili şirkete ait aracı kullanan …’ın herhangi bir trafik kuralını ihlal etmediğini kaza tespit tutanağının ortaya koyduğunu, müvekkiline ait aracı kullanan …’ın orta şeritte seyir halindeyken, … plakalı aracın … plakalı araç ile çarpıştığını, çarpışmanın etkisi ile müvekkiline ait aracın önüne düştüğünü, dava konusu trafik kazasının bu şekilde meydana geldiğinden müvekkiline ait araç sürücüsüne atfedilecek bir kusurun da olmadığını bu nedenle verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf yasa yoluna başvurmuştur. Dava, maddi hasarlı trafik kazası nedeniyle sigorta şirketi tarafından ödenen hasar bedelinin istemine ilişkin olup istinaf açısından uyuşmazlık konusu HMK’nın 355. maddesine göre kamu düzeni ve istinaf nedenleri ile sınırlı olmak üzere İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul, yasa ve dosya içeriğine uygun olup olmadığıdır. Dosya kapsamından 09.10.2017 tarihinde davacı … Sigorta A.Ş. kasko sigortalısı, dava dışı … A.Ş.’ye ait, dava dışı sürücü …’ün sevk ve idaresindeki, … plakalı, 2016 model, … marka … tipi otomobil ile … TEM istikametine seyir halindeyken, İkitelli ayrımına yaklaşık 100 m. kala, emniyet şeridinden gidiş yönünde en sağ şeride manevrası sırasında direksiyon hakimiyetini kaybederek, aracın sağ yan arka kısımlarıyla, orta şeritte aynı istikamete doğru seyir halinde olan, dava dışı sürücü … sevk ve idaresindeki, … plakalı aracın sol yan çamurluk kısımlarına çarpması ve çarpmanın etkisiyle savrularak orta şeride geçmesi, orta şeritte aynı istikamete doğru seyir halinde olan, davalı … Ltd. Şti.’ye ait, dava dışı sürücü …’ın sevk ve idaresindeki … plakalı çekici (kamyon) ön kısımlarıyla, aniden önüne savrulan … plakalı otomobilin arka kısımlarına çarpması sonucu, dava dışı sürücü …’ün yaralandığı, maddi hasarlı ve yaralanmalı trafik kazası meydana geldiği, davacı sigorta şirketinin, kasko poliçesi kapsamında dava dışı … A.Ş.’ye yaptığı ödemenin halefiyet gereği davalıdan rücuen tahsili için yaptığı takibe itiraz nedeniyle itirazın iptali için eldeki davayı açtığı anlaşılmıştır. Kaza tarihinde A Bölgesi Trafik Ekipler Amirliğinde görevli polis memurlarınca düzenlenen ve imzalanan Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağında, bahse konu kazanın oluşumunda, … plakalı otomobil sürücüsü …’ün 2918 sayılı KTK 46/2 c kusurunu işlediği, … plakalı çekici sürücüsü …’ın aynı kanunun 52/1 c kusurunu işlediği belirtilmiştir. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda, “Davacı kasko sigortalısı … plakalı araç ile, … plakalı çekicinin karıştığı 2. Kaza itibariyle; … plakalı araç ve sürücüsünün, Karayolları Trafik Kanunu’nun 56. maddesinde belirtilen; “’a) Şerit izleme: 1. Sürücülerin; geçme, dönme, duraklama, durma ve park etme gibi haller dışında şerit değiştirmeleri veya iki şeridi birden kullanmaları, 3. Araçların cinsine ve hızına uygun olmayan şeritten gitmeleri, yasaktır. ” kuralını ve Karayolları Trafik Kanunu’nun 52/c. Maddesinde belirtilen; “c) Diğer bir aracı izlerken yukarıdaki fıkrada belirlenen durumları göz önünde tutarak güvenli bir mesafe bırakmak, zorundadırlar’” kuralını ve Karayolları Trafik Yönetmeliği 94. Maddesi ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 46. Maddesinde belirtilen; “Aksine bir işaret bulunmadıkça sürücüler: a) Araçlarını, gidiş yönüne göre yolun sağından, çok şeritli yollarda ise yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek, b) Şerit değiştirmeden önce gireceği şeritte sürülen araçların emniyetle geçişini beklemek, c) Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek, zorundadırlar. ” kurallarını ihlal ettiği için %40 oranında tali kusurlu olduğunu, … plakalı araç ve sürücüsünün, Karayolları Trafik Yönetmeliği 101/b maddesi ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 52/b maddesinde belirtilen; “b) Hızlarını, kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine, görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmak, zorundadırlar ” ve Karayolları Trafik Kanunu’nun 56. maddesinde belirtilen; “c) Araçlar arasındaki mesafe: Sürücüler önlerinde giden araçları yönetmelikte belirtilen güvenli ve yeterli bir mesafeden izlemek zorundadırlar. ” kuralını ve Karayolları Trafik Yönetmeliği 107.maddesinde belirtilen; “Sürücüler, önlerinde giden araçları güvenli ve gerekli bir mesafeden takip etmek zorundadırlar. Bu mesafe, kendi araçlarının kilometre cinsinden saatteki hızının en az yarısı kadar metredir. Takip mesafesi, takip eden aracın 2 saniyede kat edeceği yol uzunluğu kadar da olabilir.”’ kurallarını ve Karayolları Trafik Yönetmeliği 157. maddesi a/6-7 bendinde ve Karayolları Trafik Kanunu’nun 84. maddesinde belirtilen; “Araç sürücüleri trafik kazalarında; d) Arkadan çarpma, Hallerinde asli kusurlu sayılırlar.” kurallarını ihlal ettiği için % 60 oranında asli kusurlu olduğu ” belirlemesinde bulunmuştur. Mahkemece, kaza tespit tutanağındaki asli ve tali kusur belirlemesine aykırı bulunan rapora itibar edilerek ve tarafların itirazı değerlendirilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamıştır. O halde İlk Derece Mahkemesince yapılması gereken İTÜ Otomotiv veya Ulaştırma bölümlerinden konusunda uzman makine mühendislerinden seçilerek üç kişilik bilirkişi heyeti oluşturmak, kaza tespit tutanağındaki veriler ve dosya kapsamına göre tarafların itirazları da değerlendirilecek şekilde kusur ve hasar raporu almak, sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK’nın 353/1-a/6. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılmak üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.