Boşanma Davasında Tanıklık
Tanık, uyuşmazlık konusu olay hakkında gördüğü, duyduğu ve bildiği şeyleri mahkeme huzurunda anlatan kişidir. Boşanma davalarında da tanık beyanları büyük öneme sahip olup yargılamaya yön vermektedir.
Tanık Nedir?
Boşanma davasının konusu eşler arasındaki uyuşmazlıklardır. Bu sebeple boşanma davasında tanık, beş duyu organlarından herhangi biri ile bahse konu uyuşmazlıkla ilgili olaylara şahit olmuş ve uyuşmazlık hakkında bilgi sahibi olan kişidir.
Tanıklara İlişkin Yasal Düzenleme
Tanıklara ilişkin yasal düzenlemeler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 240-265 arasında yer almaktadır. Boşanma davasında da yargılama Hukuk Muhakemeleri Kanununda yer alan hükümler göre yapılmakta olup tanıklara ilişkin düzenlemeler boşanma davaları için de geçerlidir.
Söz konusu maddelere ek olarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun birçok yerinde tanıklara ilişkin düzenlemeler mevcuttur.
Boşanma Davasında Tanık Deliline Nasıl Dayanılır?
Boşanma davasında tanık deliline başvurulabilmesi için, tanık deliline başvuracak tarafın, dava dilekçesinde veya cevap dilekçesinde, bunu açıkça belirtmesi gerekir. Dava dilekçesinde veya cevap dilekçesinde, tanık deliline başvuracağını belirtmeyen taraf daha sonrasında bunu talep edemez, tanık dinletemez.
Dava dilekçesinde veya cevap dilekçesinde açıkça tanık deliline başvurulması üzerine, ön inceleme duruşmasında, hakim taraflara tanık listelerini sunmak için kesin süre verir. Tanık dinletmek isteyen tarafların bu süre içerisinde tanıkların isim, soyisim, adres ve hangi konu veya olayda tanıklık edeceklerini içerir bir tanık listesini mahkemeye sunmaları gerekmektedir.
Boşanma Davasında Bildirilen Tanıkları Değiştirmek Mümkün Müdür?
Boşanma davasında bildirilen tanıkları değiştirmek mümkün değildir. Hukuk Muhakemeleri Kanununda tanık bildirme belli usullere tabi tutulmuştur. Tanık listesinde yer almayan kişiler tanık olarak dinlenemez. Ancak tanık listesindeki tüm tanıkların ölmesi veya tanıklıktan çekinme haklarını kullanmaları gibi olağanüstü durumlarda hakim ikinci bir tanık listesi verilmesine karar verebilir.
Hakim Kendiliğinden Tanık Dinleyebilir Mi?
Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 25’e göre hukuk davalarında taraflarca hazırlama ilkesi geçerlidir. Madde metninden de anlaşılacağı üzere hakim kendiliğinden delil toplayamaz. Boşanma davalarında tanıklık, bir delil niteliğinde olması sebebiyle hakim kendiliğinden tanık dinleyemez. Tarafların istemi üzerine tanık dinlenebilir.
SIK SORULAN SORULAR
Boşanma davasında kimler tanık olabilir?
Boşanma davasında anne, baba, kardeş vs. tanıklık yapabilir mi?
Boşanma davasının konusu niteliği itibariyle eşler arasında yaşananlardır. Dolayısıyla boşanma davasında tanık olarak dinlenecek kişiler de tarafların ilişkilerine yakından şahit olan kişilerdir.
Buradaki sorunun temeli, bu denli yakın olan insanların beyanlarına nasıl itibar edileceğidir. Ancak bilindiği üzere eşler arasındaki uyuşmazlıkları, boşanma sebeplerini kanıtlamak başkaca delillerle pek mümkün değildir. Bu sebeple boşanma davasında tanık delili büyük önem teşkil etmektedir. Ayrıca yalan tanıklığın suç teşkil eden bir fiil olması, tanıkların beyanda bulunmadan önce yemin vermesi bu durumun önünü kesmede büyük bir etkendir. Hakim de tanığın beyanlarını, anlattığı olayların akışını takdir ederek bu doğrultuda karar verir.
Boşanma davasında tanıklık yapmak zorunlu mudur?
Boşanma davasında tanıklık yapmak zorunludur. Tanıklık için çağırılan herkes, gelmek zorundadır. Eğer usulüne uygun çağırılan tanık duruşmaya gelmezse hakkında zorla getirilme kararı çıkarılır.
Bazı kişilerin tanıklıktan çekinme hakları mevcuttur. Bu kimseler, kanunda açıkça belirtilmiş olan hallerde tanıklıktan çekinebilir. Tanıklıktan çekinme hakkı olanlar Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 425’te sayılmıştır. Bunlar;
a) İki taraftan birinin nişanlısı,
b) Evlilik bağı ortadan kalkmış olsa dahi iki taraftan birinin eşi,
c) Kendisi veya eşinin altsoy veya üstsoyu,
ç) Taraflardan biri ile arasında evlatlık bağı bulunanlar,
d) Üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik bağı ortadan kalkmış olsa dahi kayın hısımları,
e) Koruyucu aile ve onların çocukları ile koruma altına alınan çocuktur.
Boşanma davasında tanık gösterildim. Duruşmaya gitmezsem ne olur?
Boşanma davasında tanıklara duruşma gün ve saatini bildirir davetiye tebliğ edilir. Davetiyede mazeret bildirmeksizin duruşmaya gelmemesi halinde hakkında zorla getirme kararı çıkarılacağı ve duruşmaya gelmemesi nedeniyle sebep olduğu giderler hakkında idari para cezasına mahkum edileceği ihtar edilir. Bu durum Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 245’te “Kanunda gösterilen hükümler saklı kalmak üzere, tanıklık için çağrılan herkes gelmek zorundadır. Usulüne uygun olarak çağrıldığı hâlde mazeret bildirmeksizin gelmeyen tanık zorla getirtilir, gelmemesinin sebep olduğu giderlere ve beşyüz Türk Lirasına kadar disiplin para cezasına hükmolunur. Zorla getirtilen tanık, evvelce gelmemesini haklı gösterecek sebepleri sonradan bildirirse, aleyhine hükmedilen giderler ve disiplin para cezası kaldırılır.” şeklinde düzenlemiştir.
Tanıklıktan çekinme hakkına sahip olan kişiler yazılı dilekçe ile ya da duruşmaya gelerek açıkça çekinme sebeplerini belirterek tanıklıktan çekinebilir.
Boşanma davalarında tarafların kendilerini vekil ile temsil ettirmeleri sürecin kontrollü bir şekilde ilerlemesini sağlayacaktır. Boşanma ve aile hukuku kaynaklı sorunlarınızda Ekin Hukuk Bürosu uzman kadrosu ile her zaman size yardımcı olmaya hazırdır.
Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Nisanur KARABACAK
