Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi

3091 sayılı Kanun mahkemeye başvurmadan, hızlı bir şekilde taşınmaza gerçekleştirilen haksız tecavüz ve müdahalenin önlenmesini sağlamaktadır. Uzun bir yargılama süreci geçirmeden, mahkemelerin iş yükünü azaltmak mahiyetinde taşınmazlara ilişkin zilyetliğin korunması, idari yoldan gerçekleştirilerek kısa sürede etkili sonuç almanın önü açılmıştır. Taşınmazlar ekonomik değeri yüksek olmakla birlikte uygulamada taşınmazlarla ilgili çok fazla problemin olması 3091 sayılı Kanun’un gerekliliğini ispatlamaktadır.

Taşınmazına haksız bir şekilde müdahalede bulunulan kişinin başvurusu üzerine; taşınmaz mal, merkez ilçe sınırlarında ise vali; diğer ilçelerde ise kaymakamlar tarafından müdahalenin önlenmesini sağlanabilmektedir.

3091 sayılı Kanun ile tecavüzün veya müdahalenin önlenmesi istenilen taşınmaz, özel mülkiyete tabi bir taşınmaz olabileceği gibi kamu kurum ve kuruluşlarına ait kamu malı statüsünde bulunan bir taşınmaz da olabilir.

Karar Vermeye Yetkili Merci

Tecavüzün veya müdahalenin gerçekleştiği taşınmaz mal ilçe sınırları içerisinde bulunuyor ise il valisi veya görevlendireceği vali yardımcısı; diğer ilçelerde ise kaymakamlar tarafından tecavüzün veya müdahalenin önlenmesi kararı verilmektedir.

İdari Yoldan Zilyetliğin Korunmasına Başvuru Şartları

İdari yoldan taşınmaza ilişkin zilyetliğin korunabilmesi için gerekli olan şartlar şunlardır:

• Uyuşmazlık konusu bir taşınmaz olmalıdır. (Bağ, bahçe, arsa, bina…)
• Taşınmazın zilyetliğine ilişkin bir müdahale mevcut olmalıdır.
• Kişinin adli yargıda dava açmamış olması,
• Taşınmazdaki müdahaleye ilişkin olarak ihtiyati tedbir kararı alınmamış olması.

3091 sayılı Kanun ile toplum düzeni ve kamu menfaatinin sağlanması amaçlanmış olup bu sürecin mahkemeye yansıtılmadan olabildiğince daha kısa sürede ve hızlı bir şekilde çözümlenebilmesi düzenlenmiştir. Bu sebeple; taşınmaz mal için mahkemeye başvuru yapılmış olması idari yoldan korumanın önünü kapatmaktadır.

İdari Yoldan Zilyetliğin Korunması için Başvuru Süreci

İdari yoldan zilyetliğin korunması için başvuru süreci şu şekildedir:

• Taşınmaz malın zilyedi veya zilyet birden fazla ise içlerinden bir tanesi taşınmaza yönelik tecavüz veya müdahaleyi öğrendiği tarihten itibaren altmış gün içerisinde yetkili makama başvurur.
• Vali veya kaymakamın görev alanları içerisinde bulunan kamu idareleri, kamu kurumları ve kuruluşlarına ait veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz yerlere –kamu malı statüsünde olan her türlü taşınmaz- tecavüz veya müdahaleyi öğrendiklerinde başvuru olmadan doğrudan soruşturma yapılır ve karar bağlanır. Kamu malı statüsündeki taşınmazlar için başvuru süresi aranmaz.
• Taşınmaza yönelik tecavüz veya müdahalenin gerçekleştiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde yetkili mercie başvuruda bulunulmazsa sonrasında bu makamlara başvuruda bulunulamaz.
• Zilyet tarafından başvuru gerçekleştirildikten sonra soruşturma aşamasına geçilir. Soruşturma aşamasında, taşınmazın niteliği, müdahaleyi kimin gerçekleştirdiği, müdahalenin varlığının ne zaman öğrenildiği taşınmaz malın bulunduğu yerdeki kişilerin ifadesi alınarak öğrenilir. Taşınmaz malın mevkiini gösterir bir kroki çizilir.
• Soruşturma en geç on beş gün içerisinde tamamlanır ve karara bağlanır.
• Yetkili makam tarafından karar verildikten sonra, kararı vermeye yetkili makam tarafından görevlendirilen infaz memuru tarafından beş gün içerisinde karar yerine getirilir.

Kanunda belirtilen sürelerde işlem tesis edilmemesi halinde tarafların şikayet yoluna başvurulabilir.

Taşınmaz Mal Üzerinde Ekim, Tesis ve Değişiklik Yapılması

Taşınmaz mala tecavüz veya müdahalenin varlığına karar verildikten sonra taşınmaza tecavüzü veya müdahalesi önlenen kişi taşınmaz üzerinde ekim, dikim, değişiklik yapmış ise genel hükümlere göre yargı yoluna başvurabilecektir.

Taşınmaza Tecavüz ve Müdahale Sayılacak Haller Nelerdir?

Tecavüz; taşınmaz malı zorla veya zilyedinden habersiz olarak işgal etmek, ele geçirmek, değişiklikler meydana getirmektedir. Müdahale; Taşınmaz mal üzerinde zilyedin hakimiyetini kısmen veya tamamen ihlal etmektir.

Taşınmaza tecavüz ve müdahale sayılacak hallere örnekler:

• Bahçe, arsa, tarla gibi arazi üzerinden devamlı olarak gelip geçerek zilyedin taşınmazdan yararlanmasını engellemek,
• Taşınmazda ekim ve dikimde bulunmak,
• Tarla veya bahçedeki mahsulü hak iddia ederek toplamak,
• Başkasının taşınmaz malına ağaç, taş, toprak bırakarak zilyedin taşınmazdan yararlanmasını engellemek,
• Başkasının arazisinin üzerinde su geçirmek üzer ark açmak,

Ve sayılan eylemler dışında benzer davranışlarda bulunarak zilyedin taşınmazından yararlanmasını engelleyecek her türlü hareket tecavüz ve müdahale olarak değerlendirilebilecektir.

Cezai Hükümler

3091 Sayılı Kanun’un 15. maddesinde ceza hükümleri düzenlenmiş olup bu düzenlemeye göre, aynı taşınmaza yönelik ikinci defa tecavüz veya müdahale gerçekleşmesi halinde;

• Taşınmaz mal, kamu malı statüsünde ise altı aydan iki yıla kadar, taşınmaz mal diğer tüzel kişilere ve gerçek kişiler ait ise üç aydan bir yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.
• Taşınmaz mala tecavüz veya müdahale silahlı bir kişi tarafından veya silahsız olsa dahi birden fazla kişi tarafından gerçekleştirilmişse ceza bir kat artırılarak uygulanır.

Ekin Hukuk Bürosu olarak; taşınmazınıza gerçekleştirilen bir müdahalenin varlığı halinde sürecin takipçisi olabiliriz. Uzman ve tecrübeli avukatlarımızla iletişime geçerek görüşme gerçekleştirebilirsiniz.

Stj. Av. Ebrugül KOÇAK & Av. Ahmet EKİN