Boşanmanın Hukuki Sonuçları

Boşanmanın hukuki sonuçları, hakimin boşanmaya karar vermesi halinde ortaya çıkacak olan sonuçlar olarak ifade edilir.

Boşanmanın Eşlerle İlgili Sonuçları

Kişisel Sonuçlar

• Evlilik Birliğinin Sona Ermesi

Boşanma kararının en başta gelen sonucu, evlenme töreninin yapılmasıyla birlikte eler arasında doğan evlilik birliğinin kararın kesinleştiği anda hukuken sona ermesidir.

• Yeniden Evlenme İmkânının Doğması

Boşanan eşlerden erkek gerek boşandığı eski eşiyle yeniden, gerek baka bir kadınla hemen; kadın ise boşandığı eşiyle yeniden hemen, başka bir erkekle ancak üç yüz günlük yasal bekleme süresi dolduktan sonra yeni bir evlenme sözleşmesi yapma imkânına kavuşurlar.

• Kişisel Durumların Değişmesi veya Korunması

Boşanma halinde kadın, evlenme ile kazandığı kişisel durumunu korur; ancak evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Eğer kadın evlenmeden önce dul idiyse, hakimden bekarlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir. Boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunu kocaya bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hakim, kocasına soyadını taşımasına izin verir. Erginlik, kayın hısımlığı ve vatandaşlık gibi kişisel durumlar korunmaktadır.

• Kadın Hakkında Bekleme Süresi

Boşanan kadın, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren üçyüz gün geçmeden tekrar evlenemez. Bu süreye iddet süresi veya yasal bekleme süresi denir.

• Zamanaşımının İşlemeye Başlaması

Eşlerin birbirlerinden olan alacak hakkında evlilik devam ettiği sürece durmuş olan zamanaşımı kaldığı yerden itibaren işlemeye devam eder.

• Mirasçılık Sıfatının Kaybedilmesi

Mali Sonuçlar

• Ölüme Bağlı Tasarrufların Hükümsüz Hale Gelmesi

Boşanan eşler, boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça, kaybederler.

• Mal Rejiminin Tasfiyesi

Mal rejimin tasfiyesindeki eşlerin bağlı olduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır.

• Maddi Tazminat

Türk Medeni Kanunun 174. Maddesine göre, “mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.”

Maddi Tazminatın Şartları Nelerdir?

• Tazminat isteyen tarafın kusursuz ya da daha az kusurlu olması
• Davalı tarafın kusurlu olması
• Tazminat isteyen tarafın mevcut veya beklenen bir menfaatinin boşanma yüzünden zedelenmiş olması
• Manevi Tazminat

Manevi Tazminatın Şartları Nelerdir?

• Davalı tarafın kusurlu olması
• Tazminat isteyen tarafın kişilik hakkının zedelenmiş olması 

• Yoksulluk Nafakası

Yoksulluk nafakası Türk Medeni Kanunun 175. Maddesinde düzenlenmiştir.

Yoksulluk Nafakası için Aranan Şartlar Nelerdir?

• Taraflardan birinin istemde bulunması
• İstemde bulunan tarafın kusurunun daha ağır olmaması
• İstemde bulunan tarafın boşanma yüzünden yoksulluğa düşme tehlikesiyle karşılaşmamış bulunması
• Nafakanın diğer tarafın mali gücüyle orantılı olması

  Nafaka Davalarında Hangi Mahkeme Yetkilidir?

Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında veya nafakanın artırılması ve azaltılması davalarında yetkili mahkeme, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi olarak öngörülmüştür.

Nafakada Zamanaşımı

Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Boşanmanın Çocuklarla İlgili Sonuçları

• Çocukların Velayeti

Boşanma ile birlikte evlilik kesin olarak son bulacağına göre, o tarihte kadar ana ve babanın beraberce kullandıkları velayet hakkının, artık sadece birine bırakılması gerekecektir. Çocuğun hangi tarafa bırakıldığı takdirde daha iyi yetiştirileceği ve bakılacağı, eğitim ve öğretiminin daha iyi sağlanacağı gibi hususlar göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Önemli olan çocuğun üstün yararıdır.

• Çocuklar ile Kişisel İlişkiler

Çocuklar hakimin kararıyla boşanan taraflardan hangisine bırakılmışsa, velayet de sadece o tarafa ait olur. Ancak çocuklar ile kişisel ilişki kurmak, boşanan her ana ve babanın en doğal hakkıdır.

• İştirak Nafakası

Çocukların bakımı ve yetiştirilmesi yükümlülüğü müşterek çocuğun kendisine bırakılmış olan tarafa aittir. Ancak Türk Medeni Kanunu diğer tarafa da gücü oranında çocuğun bakımı ve eğitimiyle ilgili katılma yükümlülüğü getirmiştir. Çocuk kendisine bırakılmamış olan taraf, çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi için bir nafaka ödeyecektir. Bu nafaka iştirak nafakası olarak tanımlanmaktadır.

• Çocuklarla İlgili Önlemlerin Değiştirilmesi

Ana veya babadan birinin başkasıyla evlenmesi, başka bir yere gitmesi veya ölmesi gibi yeni olguların zorunlu kılması halinde hakim, re ’sen veya ana veya babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alır.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Mehmet Can CİVAN